Xung quanh chúng ta tồn tại rất nhiều loại dược liệu quý nhưng lại ít được phổ biến, những dược liệu mà nếu không phải là người am hiểu thì thực sự không thể nghĩ rằng nó có lợi ích lớn tới như vậy. Râu ngô là một trong số đó, nó thậm chí thường hay bị bỏ đi khi thu hoạch ngô (bắp). Râu ngô dễ kiếm, dễ bảo quản, dễ sử dụng và đặc biệt là mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đây là một loại dược liệu chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất, vi chất, chất chống oxy hóa tự nhiên, rất cần thiết cho cơ thể, râu ngô có những tinh chất tốt như bất cứ một loại dược liệu bổ khác.
Mô tả thực vật
Ngô (bắp) là cây thân thảo mọc khắp nên trên đất nước ta, sinh trưởng quanh năm. Cây đạt kích thước tối đa cao 2,5m, thân cây đặc, xốp. Lá ngô dài, cạnh lá sắc, có nhiều lông mi ráp. Phân biệt hoa đực và hoa cái rất đơn giản, hoa đực chỉ mọc ở ngọn, hình chùy màu xanh lục, hoa cái mọc ở nách lá, gồm nhiều bông tụ lại thành chùm to hình trụ, các vòi nhụy dạng sợi vàng dài tới 20cm, tạo thành túm vượt quá các lá bắc; các thuỳ đầu nhuỵ mảnh màu nâu nâu. Quả (thường bị nhầm là hạt ngô) hình trứng hay nhiều góc, xếp sít nhau tạo thành 8-10 dây dọc. Hạt cứng, bóng, có màu sắc thay đổi.
Phân bố
Cây ngô vốn có nguồn gốc châu Mỹ, đã được đem trồng ở khắp các vùng trên thế giới, nhiều nhất là tại càng vùng khí hậu nhiệt đới, từ đồng bằng cho đến vùng núi cao, đây là loài thực vật dễ trồng, chống chịu tốt, là nguồn lương thực bền vững.
Thu hái
Khi bắp ngô hạt đã già, thì lấy riêng hạt ngô, đem phơi khô. Râu ngô nếp hay ngô tẻ đều dùng được như nhau. Râu ngô ít mùi, vị hơi ngọt. Loại râu ngô sợi già, dai, mầu nâu hung, vị ngọt, khô sạch là tốt.
Thành phần hóa học của Râu ngô
Theo kết quả nghiên cứu, Râu ngô chứa các thành phần hóa học quan trọng sau:
Các lợi ích sức khỏe của cao râu ngô
Theo Y học cổ truyền, râu ngô hay râu Ngọc Mễ được chiết xuất thành dạng cao dược liệu có vị ngọt thanh, dược tính trung bình, rất tốt để phòng ngừa và chữa trị các chứng bệnh thận và bàng quang như sỏi thận tiết niệu, đái vàng rắt buốt, bí tiểu, ho ra máu, tiểu đường, huyết áp cao, viêm gan, tắc mật, vàng da, tiểu vàng, đại tiểu tiện ra máu,…
Hoạt tính chống oxy hóa
Như đã nói, bản thân râu ngô chứa rất nhiều các chất chống oxy hóa tự nhiên, khi vào trong cơ thể sẽ hoạt động mạnh mẽ, ức chế sự phát sinh các gốc tự do.
Giảm đường huyết
Chiết xuất râu ngô kích thích cơ thể sản sinh insulin, tăng mức độ insulin giúp điều chỉnh đường huyết cho người bị cao huyết áp, ngoài ra râu ngô còn giúp phục hồi các tế bào β bị tổn thương, chống lại một số bệnh nhiễm nấm như Fusarium graminearum. Râu ngô thực sự là một chất ức chế tự nhiên tiềm năng trong phòng ngừa biến chứng tiểu đường và lão hóa.
Tác dụng chống tăng lipid máu
Hoạt chất trong râu ngô giúp cơ thể giảm tăng lipid máu, chống lại quá trình phát sinh xơ vữa, giảm nồng độ cholesterol và phospholipid.
Tác dụng chống tiểu đường
Dùng sản phẩm chiết xuất từ râu ngô thường xuyên giúp người mặc bệnh tiểu đường cải thiện khả năng dung nạp glucose.
Giảm độc tính trên thận
Sử dụng chiết xuất râu ngô thường xuyên giúp ngăn chặn đáng kể viêm thận kẽ do độc tính gây, hiệu quả nhất khi kết hợp với điều trị gentamicin.
Tác dụng bảo vệ thần kinh
Tác dụng bảo vệ thần kinh của etyl axetat và chiết xuất ethanol của râu ngô cho thấy chiết xuất râu ngô có tiềm năng được sử dụng trong các ứng dụng bảo vệ thần kinh.
Tác dụng khác
Râu ngô giúp lợi tiểu, tăng sự bài tiết của mật, nước mật lỏng hơn và tỷ lệ trong nước mật giảm đi, lượng bilirubin trong máu cũng giảm. Râu ngô chứa các chất giúp máu chóng đông tự nhiên.
Các sản phẩm cao khô, đặc biệt là các loại dược liệu luôn yêu cầu rất cao về giá trị hoạt tính của thành phẩm, đây là điều quyết định phần lớn chất lượng sản phẩm. Các phương pháp tạo hạt truyền thống ít nhiều đã làm thất thoát đi một phần đáng kể hàm lượng hoạt tính đó. Để thay thế các cách làm đã lỗi thời, phương pháp tạo hạt bằng sấy phun sương ra đời, đây là phương pháp sấy công nghiệp hiện đại sử dụng công nghệ sấy phun để làm khô sản phẩm…
Cao khô râu ngô sản xuất bằng phương pháp này có nhiều ưu điểm như: hàm lượng hoạt tính không bị hao hụt, các yếu tố khác như màu sắc, mùi vị, độ mịn của bột đều ở mức tốt nhất, sản phẩm có thể bảo quản sản phẩm được lâu hơn.
