Amylase là gì? Amylase bình thường có vai trò như thế nào trong cơ thể? Chỉ số amylase máu bình thường là bao nhiêu? Amylase niệu bình thường là bao nhiêu? Nếu bạn đọc cũng đang băn khoăn thắc mắc về những vấn đề này thì hãy đọc ngay bài viết dưới đây để có được câu trả lời chính xác nhé!
Amylase là gì? Amylase bình thường có vai trò như thế nào trong cơ thể?
Amylase là một loại enzyme với đặc tính sinh học đặc trưng là khả năng xúc tác cho phản ứng thủy phân các chất có cấu trúc dạng carbohydrate như tinh bột, glucogen hay dextrin… Sản phẩm sau quá trình thủy phân được xúc tác bởi enzyme amylase là các phân tử đường có mạch ngắn hoặc sản phẩm cuối cùng là các phân tử đường đơn.
Trong tự nhiên, amylase là một loại enzyme quan trọng đóng góp vào trong hoạt động sống của con người và nhiều loài sinh vật khác nhau bao gồm cả động vật hay thực vật. Enzyme này không chỉ có ở các loài động vật ăn cỏ mà còn có ở nhiều loài động vật ăn thịt nữa. Ngoài ra, amylase còn có mặt ở các loài vinh sinh vật sử dụng glucose làm nguồn năng lượng chính.
Trong cơ thể con người chúng ta, amylase được tìm thấy chủ yếu ở 2 bộ phận thuộc tuyến nội tiết là: tuyến nước bọt và tuyến tụy. Đây là 2 tuyến cũng có thể được xếp vào tuyến tiêu hóa do tiết ra nhiều enzyme giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng tại niêm mạc ruột non.
Nếu thiếu hụt hoặc không có enzyme amylase, con người sẽ gặp rất nhiều các vấn đề về tiêu hóa và sức khỏe. Cơ thể sẽ không thể tiêu hóa được các loại thức ăn chứa tinh bột (một loại thức ăn thiết yếu cho con người), từ đó sẽ thiếu hụt rất nhiều các dưỡng chất phục vụ cho các hoạt động sống.
Ngoài tuyến tiêu hóa ra thì amylase còn có thể xuất hiện ở trong máu và nước tiểu với một hàm lượng thấp. Trong lĩnh vực y tế, amylase là chỉ số xét nghiệm phản ánh chính xác nồng độ của enzyme amylase ở trong máu hoặc trong nước tiểu. Dựa vào đó, các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán bệnh và đánh giá được tình hình sức khỏe của bệnh nhân.
Amylase máu là chỉ số xét nghiệm lâm sàng cho biết nồng độ của enzyme amylase ở trong máu hoặc trong huyết tương là bao nhiêu. Chỉ số này thường được đo lường bằng đơn vị U/L.
Với 1 người khỏe mạnh, chỉ số amylase máu bình thường sẽ dao động trong khoảng là 22-80 U/L. Nếu chỉ số này vượt quá hoặc thấp hơn khoảng cho phép trên thì đó là dấu hiệu của vấn đề bất thường đang xảy ra trong cơ thể.
Amylase có mặt chủ yếu ở 2 tuyến: nước bọt và tuyến tụy nên khi chỉ số này tăng cao vượt qua mức 80U/L thì 2 cơ quan này sẽ có nhiều nguy cơ gặp phải các vấn đề bất thường như:
+ Vấn đề tại tuyến nước bọt: viêm tuyến nước bọt cấp tính hoặc mãn tính, bệnh quai bị hoặc tình trạng tắc nghẽn ống dẫn nước bọt.
+ Vấn đề tại tuyến tụy: viêm tụy cấp tính, viêm tụy mạn tính và nguy hiểm nhất là bệnh ung thư tuyến tụy.
Ngoài những bệnh lý thường gặp trên thì tình trạng amylase tăng cao có thể là dấu hiệu của một số bệnh khác như: sỏi mật, viêm túi mật cấp, tắc nghẽn ruột, suy thận mạn giai đoạn cuối, thủng ổ loét dạ dày, tá tràng…
Bên cạnh đó, khi amylase máu thấp hơn 22 U/L thì cũng có một số nguy cơ bệnh lý như: tổn thương tế bào tuyến tụy hay tổn thương gan.
Amylase niệu là chỉ số xét nghiệm lâm sàng cho biết nồng độ của enzyme amylase ở trong nước tiểu là bao nhiêu. Cũng giống như chỉ số amylase máu, amylase niệu cũng được đo lường bằng đơn vị U/L.
Ở người khỏe mạnh, chỉ số amylase niệu bình thường sẽ dao động trong khoảng từ 42 đến 321 U/L. Nếu chỉ số này vượt quá hoặc thấp hơn khoảng cho phép trên thì đó là dấu hiệu của vấn đề bất thường đang xảy ra trong cơ thể.
Những vấn đề hay bệnh lý bất thường có thể xảy ra khi chỉ số amylase niệu tăng cao hoặc xuống thấp cũng tương tự như chỉ số amylase máu. Các vấn đề này thường liên quan đến tuyến nước bọt, tuyến tụy, gan, mật, dạ dày, tá tràng…
Chúng ta nên đi xét nghiệm chỉ số amylase nếu những biểu hiện đáng chú ý sau:
+ Triệu chứng liên quan đến các bệnh lý tuyến tụy như: chướng bụng, đau lưng, thân nhiệt tăng, buồn nôn, ăn không ngon miệng…
+ Vàng ra không rõ nguyên nhân.
+ Sưng đau má ở vị trí tuyến nước bọt.
+ Người mắc bệnh suy thận.
Qua bài viết vừa rồi, hy vọng rằng độc giả đã có thêm được nhiều hiểu biết về chỉ số amylase máu và amylase niệu trong cơ thể. Nếu muốn tìm hiểu thêm về nhiều kiến thức bổ ích khác, xin vui lòng truy cập vào địa chỉ: https://nguyenlieuhoaduoc.vn/tin-tuc-su-kien/
