Cao khô rau má là sản phẩm được chiết xuất từ một số bộ phận được chọn lọc từ cây rau má, mang nhiều công dụng tốt cho sức khỏe mà từ xưa đến nay người dân vẫn rất tin dùng. Đây là vị thuốc có thể dùng để cải thiện sức khỏe cho người bệnh tim mạch, người đang lành vết thương, làm đẹp da,…Rau má còn có một số tên gọi khác là tích tuyết thảo, lôi công thảo.
Mô tả thực vật
Rau má là một loài cây thân thảo, tên khoa học là Centella asiatica Urban. thuộc họ Apiaceae (Họ hoa tán), là các loài thực vật thường là có mùi thơm với các thân cây rỗng, bao gồm các cây như rau má, mùi tây, cà rốt, thì là và các loài cây tương tự khác.
Thân cây nhỏ, nhẵn , có màu xanh lục hay lục ánh đỏ, có rễ ở các mấu thân. Lá cây khá giống hình thận, có màu xanh với các gân chằng chịt tạo thành lưới hình chân vịt, cuốn lá dài, trơn nhẵn. Rau má có các thân rễ mọc thẳng đứng, màu trắng kem và được che phủ bằng các lông tơ ở rễ. Hoa có màu trắng mọc thành các tán nhỏ, gần mặt đất. Quả có hình mắt lưới dày đặc.
Phân bố
Chi Centella L. có khoảng 40 loài, phân bố ở Nam và Đông Nam châu Á. Ở Việt Nam, rau má mọc tự nhiên ở khắp nơi, ưa ẩm.
Mùa hoa quả: tháng 4-6.
Trong Đông y
Theo y học cổ truyền thì rau má rau má có tính hàn, vị cay và đắng.
Dùng rau má giúp hạ huyết áp là vị thuốc bổ dưỡng để có sức khỏe tốt, tăng cường trí nhớ, thị lực. Rau má chữa sốt, mụn nhọt, bệnh gan vàng da, thổ huyết, chảy máu cam, táo bón, tả lỵ, tiểu tiện rắt buốt, khí hư bạch đới, mất sữa, sắc với cây mào gà chữa vàng da. Cao rau má điều trị các vết thương nhiễm bẩn, điều trị bỏng.
Thành phần hóa học
Theo nghiên cứu khoa học, cây rau má có thành phần hóa học gồm: Triterpen, tinh dầu, hợp chất polyacetylen, flavonoid (kaempferol, quercetin), steroid (β- sitosterol, stigmasterol, campestrol, hàm lượng saponin toàn phần >5%. Ngoài ra còn có các loại vitamins B1, B2, B3, C và K.
Khả năng điều trị các bệnh về da: Dịch chiết rau má có khả năng đẩy nhanh các tiến trình sinh học trong việc phân chia tế bào và tái tạo mô liên kết, hỗ trợ phục hồi, giúp vết thương chóng lành và mau lên da non. Dùng cho các vết bỏng, vết thương do bị chấn thương, giải phẫu, cấy ghép da, những vết lở loét lâu lành, bệnh phong, vẩy nến…
Thanh nhiệt, giải độc: Rau má trong dân gian thường được dùng làm thuốc sát trùng, chữa thổ huyết, trừ phong thấp, tiêu sưng, nhuận gan, lợi tiểu..
Tốt cho người mắc bệnh tim mạch: Hoạt chất trong rau má giúp cải thiện vi tuần hoàn ở các tĩnh mạch, mao mạch, làm các mạch máu mềm mại trở lại, ngoài ra còn làm giảm lượng cholesterol trong máu, giúp phòng ngừa và hạn chế những tai biến do xơ vữa động mạch máu rất hiệu quả.
Giúp làm đẹp da, chống lão hóa: Nếu sử dụng sản phẩm từ rau má đủ lâu, cao dược liệu khô này sẽ mang lại cho bạn làn da căng tràn sức sống, bề mặt da săn chắc, chống lại các chứng bệnh ngoài da. Hoạt chất trong rau má ngăn cản sự sừng hóa, làm lành vết thương ngoài da, chống lão hóa cho mọi đối tượng.
Dưỡng thần: Dùng rau má có thể giúp tăng cường các cơ quan hệ thần kinh, hoạt huyết dưỡng não, giảm stress, giúp ngủ ngon, ngủ sâu giấc.
Trong các phương pháp tạo hạt, dược liệu phải liên tục tiếp xúc với các yếu tố nhiệt độ, dung môi, áp suất, mà đối với các phương pháp cũ, các yếu tố này rất khó để kiểm soát, dẫn tới các chế phẩm tạo ra thường mất đi một phần hoạt chất, tệ hơn là chế phẩm bị biến đổi tính chất, gây nguy hiểm với người dùng. Nhận thức được thực trạng này, phương pháp sấy phun sương hiện đại đã ra đời được đưa vào sử dụng để sản xuất cao khô rau má, với nhiều ưu điểm như:
Sản phẩm được giữ nguyên hàm lượng, màu sắc, tính chất mùi thơm đặc trưng và đồng đều về hàm lượng hoạt chất có trong dược liệu.
